جوشکاری اسکلت فلزی
جوشکاری اسکلت فلزی یکی از مراحل کلیدی و تعیین‌کننده در ساخت سازه‌های فلزی است. این فرآیند، نه‌تنها نقش اصلی در یکپارچه‌سازی اجزای سازه دارد،
بلکه در مقاومت نهایی ساختمان در برابر نیروهای وارده نیز تأثیر مستقیم دارد. در واقع، کیفیت جوشکاری تا حد زیادی کیفیت و ایمنی کل سازه را تعیین می‌کند.
در این مقاله، به بررسی کامل مراحل، اصول، انواع جوش، چالش‌ها و اهمیت جوشکاری اسکلت فلزی پرداخته میشود.
تعریف جوشکاری اسکلت فلزی
جوشکاری اسکلت فلزی به مجموعه‌ای از عملیات گفته میشود که طی آن اعضای فولادی نظیر تیر، ستون، مهاربند و صفحات اتصال، با استفاده از حرارت بالا و
در برخی موارد فشار، به یکدیگر متصل میشوند.اتصال حاصل‌شده در این روش دائمی بوده و در برابر تنش‌ها و بارهای وارده از مقاومت قابل‌توجهی برخوردار است.
اهمیت جوشکاری در اسکلت فلزی
اتصالات در هر سازه‌ای نقشی حیاتی دارند؛ زیرا نیروهای فشاری،کششی، خمشی و برشی از طریق این نواحی منتقل میشوند. اگر جوشکاری با کیفیت پایین
انجام شود، حتی استفاده از بهترین مصالح فولادی نیز نمیتواند عملکرد قابل اطمینانی در سازه ایجاد کند. در بسیاری از موارد، خرابی‌های سازه‌ای در زلزله‌ها یا
نشست‌های غیرمجاز، به ضعف در جوش‌ها مربوط میشود. بنابراین اجرای صحیح، نظارت مداوم و تست‌های کنترل کیفیت جوش از الزامات هر پروژه اسکلت فلزی
است.
انواع جوش مورد استفاده در اسکلت فلزی
در پروژه‌های ساختمانی، چند نوع جوش پرکاربرد وجود دارد:
جوش گوشه: این نوع جوش در تقاطع دو عضو که زاویه بین آن‌ها عموماً ۹۰ درجه است، اجرا میشود. جوش‌های گوشه بسیار رایج بوده و در اتصال تیر به ستون
یا اتصال ورق به نبشی کاربرد دارند.
جوش شیاری (شیار کامل یا ناقص): معمولاً در اتصال مستقیم دو عضو اصلی استفاده میشود. برای مثال، در وصله ستون‌ها یا تیرهایی که در امتداد هم قرار دارند.
جوش انگشتی یا نقطه‌ای: در برخی صفحات تقویتی یا مهاربند ها از جوش نقطه‌ای استفاده میشود. این نوع جوش بیشتر در کارگاه و برای اتصال قطعات کوچک
کاربرد دارد.انتخاب نوع جوش، ضخامت آن و تعداد پاس‌ها باید براساس محاسبات مهندسی، نوع مقطع، نیروهای وارده و ضوابط آیین‌نامه انجام شود.
مراحل اجرای جوشکاری در اسکلت فلزی
۱. آماده‌سازی سطوح
سطوحی که قرار است جوش داده شوند باید کاملاً تمیز، عاری از زنگ‌زدگی، چربی و آلودگی باشند. وجود آلودگی در محل جوش میتواند منجر به حفره، تخلخل
یا جوش سرد شود که مقاومت اتصال را کاهش می‌دهد.
۲. انتخاب الکترود مناسب
براساس نوع فولاد و ضخامت ورق، الکترود جوش انتخاب میشود. الکترود باید سالم، خشک و دارای تاریخ مصرف معتبر باشد. نگهداری نامناسب الکترودها میتواند
باعث بروز عیوب جوش شود.
۳. اجرای جوش با تکنیک صحیح
جوشکاری باید توسط نیروی دارای گواهینامه مهارت فنی و آشنا با اصول ایمنی و فنی انجام شود . سرعت حرکت الکترود ، زاویه نگه‌داشتن ، شدت جریان و تعداد
پاس‌ها همگی در کیفیت نهایی جوش اثرگذار هستند.
۴. خنک‌کاری و بازرسی
پس از هر مرحله جوش،جوش باید به‌صورت طبیعی خنک شود.خنک‌کاری سریع یا ضربه زدن میتواند موجب ترک در جوش شود.سپس بازرسی چشمی، اندازه‌گیری
و در موارد خاص تست‌های غیرمخرب انجام میشود.
تست‌های کنترل کیفیت جوش
برای اطمینان از کیفیت جوش‌ها، بازرسی توسط ناظر سازه و یا تیم کنترل کیفیت ضروری است. برخی از تست‌های متداول عبارتند از:
بازرسی چشمی: بررسی وجود حفره، ترک، تخلخل یا نقص ظاهری در محل جوش.
1.تست مایع نافذ (PT): برای کشف ترک‌های سطحی استفاده میشود.
2.تست التراسونیک (UT): برای بررسی عیوب داخلی جوش، به‌خصوص در اتصالات مهم.
3.تست رادیوگرافی (RT): برای ارزیابی کامل‌تر، به‌ویژه در جوش‌های حیاتی در پروژه‌های خاص مانند پل یا مخازن.
چالش‌های رایج در جوشکاری اسکلت فلزی
عدم مهارت کافی جوشکار
نیروی انسانی بی‌تجربه میتواند موجب بروز جوش‌های سرد، نفوذ ناقص، حفره یا تخلخل شود.
شرایط نامساعد جوی
باد شدید، بارندگی یا رطوبت بالا میتواند باعث کیفیت پایین در جوش و ایجاد ترک‌های سطحی شود.
عدم تطابق با نقشه
اجرای جوش متفاوت از آنچه در نقشه سازه آمده، میتواند تعادل نیروها را برهم زده و ایمنی را کاهش دهد.
استفاده از الکترود بی‌کیفیت یا مرطوب
یکی از رایج‌ترین دلایل ضعف در جوش، استفاده از الکترودهایی است که به‌درستی نگهداری نشده‌اند.
نکات ایمنی در جوشکاری
جوشکاری با خطراتی همراه است که رعایت نکات ایمنی در آن الزامی است:
استفاده از ماسک، دستکش و لباس مخصوص جوشکاری؛ایزوله کردن محیط جوش از مواد قابل اشتعال؛استفاده از تهویه مناسب در محیط‌های بسته؛
بررسی تجهیزات الکتریکی و کابل‌ها قبل از شروع کار؛
جوشکاری اسکلت فلزی یکی از حیاتی ترین مراحل در اجرای سازه های فلزی است که کیفیت و دقت در اجرای آن تأثیر مستقیم بر ایمنی و دوام سازه دارد.
استفاده ازنیروهای متخصص،نظارت دقیق و به‌کارگیری روشهای کنترل کیفیت،مهم‌ترین عوامل در موفقیت این بخش ازپروژه‌های ساختمانی هستند. در نهایت،
جوش‌های دقیق، مهندسی‌شده و سالم، تضمین‌کننده عملکرد مناسب سازه در برابر بارهای وارده به‌ویژه زلزله خواهد بود.
برای مشاوره و خرید با ما در ارتباط باشید.
