بازرسی اتصالات جوشی
اتصالات جوشی از مهم‌ترین اجزای سازه‌های فلزی به شمار میروند و کوچک‌ترین نقص در این بخش‌ها می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای کل پروژه در پی
داشته باشد. ازاین‌رو، بازرسی جوش نه تنها یک مرحله اختیاری یا تشریفاتی نیست،بلکه یک الزام حیاتی برای تضمین عملکرد ایمن سازه محسوب میشود.
اهمیت بازرسی جوش
جوشکاری به دلیل ماهیت ذوبی و حرارتی خود ، همواره در معرض خطراتی مانند نفوذ ناقص، ترک ، تخلخل ، سوختگی کناره و پاشش اضافی است. این
ناپیوستگی‌ها اگر به موقع شناسایی نشوند، می‌توانند مقاومت اتصال را به‌شدت کاهش دهند و در برابر بارهای جانبی یا لرزه‌ای منجر به شکست موضعی
یا کلی سازه شوند.بازرسی جوش با هدف شناسایی نواقص ظاهری و درونی ، تأیید کیفیت اتصال ، و اطمینان از انطباق با نقشه ها و استاندارد ها انجام میشود.
مراحل بازرسی جوش
بازرسی اتصالات جوشی معمولاً در سه مرحله انجام میشود:
۱. بازرسی پیش از جوشکاری (Pre-Weld Inspection)
در این مرحله، شرایط اولیه بررسی میشود:
نوع و سایز الکترودها یا سیم‌جوش با مشخصات پروژه مطابقت داشته باشد.
صلاحیت جوشکار (دارای گواهینامه معتبر)
پاک بودن محل جوش از زنگ، چربی، رنگ یا رطوبت
اطمینان از تطابق اتصال با نقشه و جزئیات اجرایی
۲. بازرسی حین جوشکاری (In-Process Inspection)
در این مرحله، حین اجرای جوشکاری، عملکرد جوشکار و شرایط جوش کنترل میشود:
کنترل حرارت بین‌پاس‌ها
بررسی نحوه حرکت دست، ضخامت و یکنواختی لایه‌ها
تطابق با تکنیک‌های مورد تأیید
این نوع بازرسی به تشخیص زودهنگام مشکلات در حین اجرا کمک می‌کند و جلوی تکرار خطاها را می‌گیرد.
۳. بازرسی پس از جوشکاری (Post-Weld Inspection)
در این مرحله که به عنوان مرحله اصلی بازرسی شناخته میشود، اتصالات از نظر ظاهری، ابعادی و ساختاری مورد ارزیابی قرار می‌گیرند:
بررسی ترک‌های سطحی
کنترل اندازه گرده جوش
شناسایی نفوذ ناقص یا حفره‌های گازی
بررسی تطابق جوش با استانداردهای طراحی
روش‌های بازرسی جوش
برای شناسایی انواع عیوب، روش‌های مختلفی وجود دارد که بر اساس نوع اتصال، شرایط پروژه و سطح حساسیت سازه انتخاب می‌شوند.
۱. بازرسی چشمی (VT)
این ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین روش بازرسی است. با چشم غیرمسلح یا با ابزارهایی مانند ذره‌بین، گره های سطحی ، تخلخل‌ها، نفوذ اضافی و پاشش
بررسی میشود. این روش کم‌هزینه اما محدود به سطح است.
۲. بازرسی با ذرات مغناطیسی (MT)
برای کشف ترک‌ها و ناپیوستگی‌های سطحی و زیرسطحی در فلزات فرومغناطیس کاربرد دارد. پودر مغناطیسی در حضور میدان مغناطیسی،روی عیوب
متمرکز شده و آن‌ها را آشکار می‌سازد.
۳. بازرسی مایع نافذ (PT)
این روش برای قطعات غیرمغناطیسی مانند فولاد ضدزنگ کاربرد دارد.مایع نافذ به درون ترک‌های سطحی نفوذ کرده و سپس با ظهور رنگی، نواقص قابل
مشاهده می‌شوند.
۴. بازرسی التراسونیک (UT)
از امواج فراصوتی برای شناسایی عیوب داخلی مانند حفره، نفوذ ناقص یا ترک‌های زیرسطحی استفاده میشود. این روش دقت بالایی دارد و به‌ویژه در
پروژه‌های حیاتی مانند پل‌ها، نیروگاه‌ها و ساختمان‌های بلند اهمیت ویژه‌ای دارد.
۵. بازرسی پرتونگاری (RT)
در این روش با استفاده از اشعه ایکس یا گاما، تصویر داخلی جوش تهیه میشود. این روش دقیق اما پرهزینه است و نیاز به تجهیزات خاص و ایمنی بالا دارد.
مدارک و گزارش‌های بازرسی
هر عملیات بازرسی باید مستندسازی شود. در گزارش‌های بازرسی، موارد زیر درج میشود:
موقعیت و نوع جوش بررسی‌شده
نام جوشکار و تاریخ اجرا
روش بازرسی و تجهیزات مورد استفاده
نوع و مکان عیوب شناسایی‌شده
تصمیم‌گیری درباره پذیرش یا رد جوش
گزارش‌های دقیق، مستند و قابل پیگیری، نقش مهمی در پاسخگویی مهندسان، ناظران و پیمانکاران در آینده خواهد داشت.
نقش بازرسان جوش
بازرس جوش باید دارای صلاحیت فنی، آشنایی با استاندارده AWS، ISO یا مبحث دهم مقررات ملی ساختمان و تجربه میدانی مناسب باشد. علاوه‌بر
آن، باید بی‌طرفی و دقت بالا در ارزیابی اتصالات را حفظ کند و از فشارهای اجرایی یا زمان‌بندی پروژه تأثیر نپذیرد.
بازرسی اتصالات جوشی یکی از حساس‌ترین و کلیدی‌ترین بخشهای کنترل کیفیت درپروژه‌های سازه‌ای است. با توجه به نقش حیاتی این اتصالات در
تحمل بارهای وارد بر سازه، کوچک‌ترین سهل‌انگاری می‌تواند منجر به فاجعه‌ای غیرقابل جبران شود. بنابراین، اجرای دقیق بازرسی در تمامی مراحل،
استفاده از روش‌های استاندارد و نظارت مستمر، تضمین‌کننده پایداری، ایمنی و عمر مفید سازه‌های فلزی خواهد بود.
برای مشاوره و خرید با ما در ارتباط باشید.