فونداسیون سازه های فلزی
در صنعت ساخت‌وساز، هیچ بخشی به اندازه فونداسیون در تضمین ایمنی و دوام سازه اهمیت ندارد. در ساختمان هایی با اسکلت فلزی، که نیروها به
صورت متمرکز از طریق ستون‌ها به زمین منتقل میشوند، اجرای اصولی و دقیق فونداسیون نقش کلیدی در پایداری و عمر مفید سازه دارد. فونداسیون،
به‌طور خلاصه، سازه‌ای است که وظیفه انتقال بارهای مرده، زنده، جانبی و دینامیکی ساختمان را به لایه‌های باربر زمین بر عهده دارد.
ویژگی‌های خاص فونداسیون در سازه‌های فلزی
برخلاف اسکلت بتنی که ستون‌ها و فونداسیون معمولاً به‌صورت یکپارچه اجرا میشوند، در اسکلت‌های فلزی، ستون‌های فولادی به‌وسیله صفحه‌ستون
(بیس‌پلیت) روی فونداسیون نصب میشوند.این اتصال نیازمند طراحی و اجرای دقیق است تا ستون‌ها در راستا،تراز و بدون مشکل بارگذاری باشند.نیروی
واردشده از ستون به فونداسیون شامل نیروهای فشاری، برشی، کششی و حتی لنگر خمشی است که باید توسط پی جذب و به زمین منتقل شوند.
اجزای اصلی فونداسیون در اسکلت فلزی
بیس‌پلیت (Base Plate): یک صفحه فولادی است که زیر ستون قرار گرفته و رابط بین ستون و بتن پی میباشد. این قطعه به کمک جوش یا پیچ به ستون
متصل شده و از طریق بولت‌ها به فونداسیون مهار میشود.
بولت‌ها (Anchor Bolts): میل‌گردهای فولادی یا پیچ های مهاری هستند که در بتن کار گذاشته شده و برای تثبیت بیس پلیت به کار می‌روند. موقعیت و
راستای این بولت‌ها بسیار حساس است. فونداسیون سازه های فلزی
پدستال یا کلاف: بخشی از فونداسیون که بیس‌پلیت و ستون روی آن قرار می‌گیرد. این بخش باید از بتن مسلح و با مقاومت مناسب اجرا شود.
آرماتورهای فونداسیون: برای تقویت مقاومت کششی بتن در برابر نیروهای وارده، شبکه‌های میلگرد در فونداسیون تعبیه میشوند که طبق نقشه‌های
سازه‌ای طراحی شده‌اند.
انواع فونداسیون قابل استفاده در سازه‌های فلزی
انتخاب نوع فونداسیون برای یک ساختمان فلزی به عواملی مانند نوع خاک،وزن و ارتفاع ساختمان،تعداد طبقات،شرایط اقلیمی و موقعیت پروژه بستگی
دارد. متداول‌ترین انواع فونداسیون عبارتند از:
فونداسیون منفرد
در این روش، برای هر ستون یک پی مستقل طراحی و اجرا میشود. این نوع پی در سازه‌های کم‌ارتفاع یا پروژه‌هایی با بارگذاری سبک کاربرد بیشتری دارد.
فونداسیون نواری
وقتی چند ستون در یک ردیف قرار دارند و فاصله میان آن‌ها کم است، استفاده از پی نواری که به‌صورت خطی امتداد می‌یابد، مقرون‌به‌صرفه و مؤثر است.
فونداسیون گسترده (رادیه)
در سازه‌هایی با بار زیاد یاخاک‌های با ظرفیت باربری کم،استفاده از فونداسیون گسترده که کل سطح زیر ساختمان را می‌پوشاند، مناسب‌تر است. در این
حالت، بار از ستون‌ها به‌صورت یکنواخت به زمین منتقل میشود.
فونداسیون عمیق (شمعی)
در مناطق با خاک ضعیف، سطحی بودن پی پاسخگو نیست. بنابراین از شمع‌های بتنی یا فلزی استفاده میشود که بار سازه را به لایه‌های مقاوم در عمق زمین منتقل می‌کنند.
مراحل اجرای فونداسیون برای اسکلت فلزی
اجرای اصولی فونداسیون نیازمند رعایت دقیق مراحل زیر است:
آماده‌سازی زمین: ابتدا خاک‌برداری در محل پی انجام شده و بستر مناسب برای بتن‌ریزی آماده میشود.
قالب‌بندی و آرماتوربندی: قالب‌های چوبی یا فلزی نصب شده و شبکه‌های میلگرد طبق نقشه اجرایی در آن قرار می‌گیرند.
نصب بولت‌ها: بولت‌های مهاری باید با دقت و براساس نقشه‌های اجرایی در محل مشخص خود نصب شوند. برای این کار معمولاً از شابلون فلزی استفاده میشود.
بتن‌ریزی: پس از کنترل تراز و موقعیت بولت‌ها، بتن‌ریزی انجام شده و ویبراتور برای تراکم بتن به کار می‌رود.
عمل‌آوری بتن: بتن باید حداقل تا ۷ روز به‌طور مرطوب نگه‌داشته شود تا مقاومت لازم را کسب کند.
نکات کلیدی در اجرای پی برای اسکلت فلزی
دقت در تراز بودن سطح فونداسیون و راستای بولت‌ها برای جلوگیری از نصب نادرست ستون‌ها ضروری است.
استفاده از گروت مناسب بین بیس‌پلیت و بتن برای پر کردن خلاها و انتقال کامل نیرو الزامی است.
کنترل کیفیت مصالح اعم از بتن، میلگرد و پیچ‌های مهاری باید به‌دقت انجام شود.
نظارت مستمر مهندس ناظر برای اطمینان از تطابق با نقشه‌ها و استانداردهای ساخت‌وساز الزامی است.
فونداسیون، پایه‌ای حیاتی برای عملکرد سازه است و در سازه‌های فلزی، به‌دلیل تمرکز نیرو در نقاط خاص، نیاز به دقت و طراحی مهندسی بالا دارد. اجرای
صحیح فونداسیون موجب توزیع مناسب بار، جلوگیری از نشست و تضمین ایمنی سازه در برابر بارهای دینامیکی میشود. انتخاب نوع مناسب فونداسیون و
رعایت نکات فنی در اجرا، یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر ساخت سازه‌ای ایمن و ماندگار است.
برای مشاوره و خرید با ما در ارتباط باشید.
